هر سال از اواخر بهمن تا آخرین روزهای اسفند ماه تب تند خانه‌تکانی در میان خانواده‌ها شور خاصی به وجود می‌آورد ولی برخی به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی دچار مشکلاتی می‌شوند که دلیل و سببش همین شور خاص روزهای پایانی سال است. یکی از این مشکلات، آلرژی یا حساسیتهای ناشی از گردوغبار و اثرات آن بر چشم است.

به گفته دکتر بهرام آزادی متخصص چشم، گرد و غبار‌‌ها که ذراتی بسیار ریز و حاوی انواع میکروب‌ها، باکتری و ویروس‌ها هستند از دو طریق مستقیم و غیر مستقیم چشم‌ها را تهدید می‌کنند. ورود مستقیم این فاکتور‌‌های تهدید کننده به چشم باعث تحریک ناحیه ملتحمه خواهد شد و این تحریکات در افرادی که زمینه ابتلا به آلرژی چشمی‌دارند زودتر اتفاق می‌افتد به طوری که به سرعت قرمزی چشم و اشک ریزش به سراغ فرد خواهد آمد. وی ادامه داد: تصور برخی افراد بر این است که استفاده از ماسک‌های موجود، مانع عبور ذرات گرد و غبار و یا آلاینده‌ها به ریه می‌شود در حالی که این تصور نادرستی است زیرا این ذرات آنقدر ریز هستند که از پوشش ماسک‌ها عبور کرده و مشکلات مختلفی را به وجود می‌آورند . به عنوان نمونه باید توجه داشت ذرات ریز گرد و غبار و مواد شیمیایی که وارد حلق می‌شوند از طریق بلع و بزاق وارد سیستم گوارشی شده و ضمن اختلالات سیستم تنفسی، تحریکات گوارشی و مشکلات چشمی‌را به صورت غیر مستقیم به وجود می‌آورد.

دکتر آزادی ضمن اشاره به اینکه گاهی اوقات این سوال برای برخی افراد به وجود می‌آید که چرا با ابتلا به برونشیت و یا آنفولانزای ویروسی به ناراحتی‌های چشمی‌دچار می‌شوند؟ علت اصلی را ارتباط میان سیستم گوارشی و دستگاه تنفسی دانست و افزود: آلاینده‌های ناشی از خانه تکانی از طریق مجرای اشکی، مسیر حنجره، مری و سپس معده را طی می‌کنند و طی کردن این چرخه مشکلات متعددی را به وجود می‌آورد که از میان آن‌‌ها می‌توان به تنگی مجرای اشکی اشاره کرد مضاف بر اینکه پیشرفت تنگی مجرای اشکی به انسداد مجرا منجر می‌شود و به این ترتیب فرد نیازمند شیوه‌های درمان جدی خواهد بود اما با این وجود تا به حال تاثیر گرد و غبار و آلاینده‌ها بر بینایی و یا فشار چشم به اثبات نرسیده است.

بهترین عکس العمل
بسیار طبیعی است که هنگام خانه تکانی چشم افراد در معرض گرد و غبار قرار گیرد و حتی مقداری از این آلاینده‌ها و یا مواد شیمیایی وارد چشم شود اما اینکه برای از بین بردن آن‌‌ها چه اقدامی‌انجام شود موضوع بسیار مهمی‌است که در همین راستا دکتر بهرام آزادی توصیه می‌کند برای از بین بردن گرد و خاک و مواد شیمیایی وارد شده به چشم از هیچ شیوه خاصی استفاده نشود زیرا سیستم ترشحی اشک، به صورت خدادای دارای انواع ضد عفونی کننده‌ها است و تنها شستشوی با آب آن هم با دمای معمولی و یا آب جوشیده سرد شده برای پاک کردن چشم از آلاینده‌ها کافی است اما باید توجه داشت در صورت جدی بودن مشکل، پیش از انجام هرگونه اقدام دارویی به پزشک مربوطه مراجعه شود چراکه استفاده خودسرانه یا بیش از حد از اشک مصنوعی و قطره‌های رایج، در ترکیبات طبیعی چشم و اشک تغییراتی به وجود می‌آورد.

از سوی دیگر وی تاکید کرد: مواد شیمیایی مربوط به خانه تکانی که بنا بر نوع ماده، اسیدی، قلیایی و رقیق و غلیظ بودن آن درجه خطر و تهدید کنندگی متفاوتی دارد، در صورت وارد شدن به چشم باید بلافاصله و در اسرع وقت با هر نوع آبی که در دسترس است شستشو داده شود.

شستشوی چشم با چای از دیدگاه چشم پزشکی یک شیوه کاملا نادرست است زیرا هر چه که چای را از صافی‌های ریز عبور دهید بازهم ذراتی در آن باقی خواهد ماند که موجب انسداد مجرای اشکی می‌شود. به عنوان مثال متخصصان چشم توصیه می‌کنند در صورتی که فردی در خیابان مورد حمله اسید پاشی و یا هر ماده شیمیایی خطرناک دیگری قرار گرفت باید بلافاصله و با استفاده از هر گونه آبی که در دسترس است چشمانش شتشو داده شده وسپس به مرکز درمانی منتقل شود چراکه خسارت وارد شده ناشی از آب آلوده بر چشمان فرد قابل جبرانتر از خسارتی است که ماده شیمیایی در فاصله زمانی انتقال فرد به مرکز درمانی وارد می‌کند. باز و بسته کردن چشم‌ها در ظرفی پر از آب، بهترین، ساده ترین و موثر ترین شیوه درمانی است که این متخصص چشم به آن اشاره می‌کند زیرا معتقد است این روش ناراحتی‌های خفیف چشمی‌ را در اسرع وقت از بین خواهد برد ضمن اینکه مشکلات نگران کننده و جدی را تا نیز حد قابل قبولی تخفیف می‌دهد در حالی که به کار بردن شیوه‌های سنتی شستشوی چشم که در گذشته مرسوم بوده است نه تنها تاثیر مثبتی بر جای نمی‌گذارد بلکه عواقبی نگران کننده به دنبال دارد.

برای نمونه شستشوی چشم با چای از دیدگاه چشم پزشکی یک شیوه کاملا نادرست است زیرا هر چه که چای را از صافی‌های ریز عبور داد بازهم ذراتی در آن باقی خواهد ماند که موجب انسداد مجرای اشکی می‌شود و این روش یکی از اصلی ترین دلایل انسداد مجاری اشکی اکثر کودکان در ایران است. وی در پاین این نکته را افزود: " تئین " موجود در چای تنها به طور موقت عروق ملتهب را منقبض کرده و دید را شفاف می‌کند اما عوارض متعددی را در پیش خواهد داشت که باید استفاده از آن را فراموش کرد.